Frits Schetsken: 'Als houten huis wordt dit pand al vermeld in 1395 als De Oude Waag. In 1506 wordt het huis eigendom van het hoofdambacht van de lakenbereiders en de droogscheerders, die er hun gildenkamer vestigen en dan over De Gulden Balans spreken. In de nacht van 3 op 4 oktober 1541 teistert een grote brand de Maalderijstraat en dat vuur slaat over naar dit huis. Maar vrij snel wordt het pand weer herbouwd, nu met een stenen gevel. Daarin is boven de rechter voordeur een steen ingewerkt met een inscriptie die daaraan herinnert, maar omdat die moeilijk leesbaar is, geven we hier even die Latijnse tekst: ‘Hasce sedes veterem libram nuncupatas III Octobr. an M.D.XLI. Incendio consumptas pannorum paratores a fundamentis instaurari curarunt.’ Zeg dat de lakenbereiders het gezegd hebben. Bij die herbouw wordt de in wezen gotische gevel met veel stijl- en regelwerk een renaissancekleedje aangetrokken met wat voorzichtige antieke zuiltjes in arduin. Dit huis hoort daardoor tot de eerste voorbeelden in onze contreien van deze nieuwe stroming.

In 1921 is De Balans een eerste maal gerestaureerd en worden de beide gouden obelisken op de pinakels van de puntgevel en de vergulde dame met de weegschaal toegevoegd. Van die opkalefatering getuigt de gevelsteen boven de linker voordeur, waarop je leest: ‘Door de zorgen van Antwerpens Gemeentebestuur en Mevr. Wwe. Winkeler werd deze gevel ten jare 1921 in zijn oorspronkelijke staat hersteld’. Bij een tweede restauratie in 1962-’63 zijn in de boognissen van de eerste en tweede verdieping bas-reliëfs aangebracht van de Antwerpse beeldhouwer Bruno Gerrits, die het werk van de lakenbereiders weergeven en allegoriën van handel en nijverheid. Die laatste vind je op de laagste rij geheel links en rechts, waar enerzijds een heer op een ligbed en anderzijds een dame in een salonzetel zich het goede van het leven laten welgevallen. Tussen hen in zijn drie personen bezig met laken te meten, te wegen en te keuren. Een verdieping hoger wordt het allemaal wat onduidelijker, misschien laken vollen en verder toonbanken waaraan het eindproduct verkocht wordt?

Op de foto is op het gelijkvloers nog Café Leffe gevestigd. Maar dat Leuvense brouwsel in naam van een abdij in Dinant is hier inmiddels opgedroogd. Onder de naam The Q (het lidwoord vermijdt dat we aan een liberaal politicus en burgemeester denken) wordt hier nu uit een Breendonks vaatje getapt – Duvel – en maakt de zaak reclame voor Schweppes, non-alcohol van net over de taalgrens uit Genval.

De Balans is samen met buurman Rodenborch (nr.40) en Grooten Mont toe (nr.24 – Café Noord) een van de drie authentiek gevels aan de Grote Markt. Alle andere gevels zijn van recentere datum - herbouw van vroegere huizen of fantasierijke aanpassingen aan een voorgeschreven stijl, waarbij tot in de jaren 1960 ook de namen van de erin gevestigde horecagelegenheden in gotische letters op de gevels moesten.'

Français
English