Frits Schetsken: 'Voor deze parochiekerk moet je naar Zétrud-Lumay, een dubbeldorp op zo'n 6 km ten noordoosten van Jodoigne, waarbij Zétrud het noordelijke deel is en Lumay iets zuidelijker daarbij aansluit. Eeuwenlang hebben hier de graaf van Namen en de hertog van Brabant bezittingen, zodat beide dorpjes voortdurend op een taalgrens balanceren. Uiteindelijk krijgt de hertog de overhand en behoren de dorpen onder de namen Zittert en Lummen tot het Vlaamtalige grondgebied. Pas in 1962 worden ze overgeheveld naar het Franstalige landsgedeelte en wordt Zétrud-Lumay de officiële naam van deze nu Waals-Brabantse gemeente aan de Grote Gete, voortaan dus Grande Gette. En wordt de Sint-Bartholomeuskerk van de ene dag op de andere de Saint-Barthélemy.

Het oudste deel van de kerk is de toren. Die heeft min of meer de roerige tijd van het beleg van Tienen overleeft. Dat vond plaats in 1635 tijdens de Tachtigjarige Oorlog, wanneer een gecombineerd Frans-Staats leger oprukt vanuit Maastricht richting Leuven. De Republiek der Verenigde Nederlanden - de Staatsen - staan onder leiding van Frederik Hendrik van Oranje, een zoon van prins Willem van Oranje. De Franse troepen van Lodewijk XIII worden aangevoerd door de maarschalken Urbain de Maillé-Brezé en Gaspard III de Coligny. Tienen wordt verdedigd door de Spaanse troepen van baron Anthonie Schetz van Grobbendonk. Op 8 juni start het beleg, op 9 juni 1635 geeft Tienen zich over nadat de Spaanse troepen zuidwaarts zijn weggevlucht en een dag later wordt de stad in brand gestoken. Heel dat gebeuren heeft ook de omgeving geteisterd en dat heeft zo zijn gevolgen voor de oude Sint-Bartholomeüskerk van Zittert-Lummen.

Tussen 1650 en 1660 is dat kerkgebouw weer enigszins hersteld, maar een inspectie van 1666 leert dat er toch nog heel wat schade resteert, zoals beschadigingen van het plafond, stukken vloer die ontbreken en een sacristie die nog een ruïne is. Maar men doet het er nog een eeuw mee.

Op 1 december 1760 wordt met Jean-Joseph Gilson een contract afgesloten waarbij hij voor 6000 gulden de kerk zal herstellen. Die som wordt voor tweederde betaald door de cisterciënzerinnen van de Parkdamesabdij uit Wezenmaal in het Hageland en voor het resterende derde deel door de cisterciëzers van de Abbaye de la Ramée in Jauchelette, zuidwaarts van Jodoigne. Het jaartal 1762 boven de toegangsdeur wijst op de aanvang van deze werken. Het kerkschip heeft dan één zijbeuk en een koor met een driezijdige absis. In 1860 wordt de kerk vergroot met een nieuw bakstenen koor en een tweede zijbeuk aan de noorderkant, plus een nieuwe sacristie. De oudere delen worden in 1872 zorgvuldig gerestaureerd. En zo ziet de Saint-Barthélemy er dus vandaag uit.

Het opvallendste interieurstuk is een oude arduinen doopvont met vier gebeeldhouwde hoofden op de zijkanten. Die symboliseren de vier paradijsstromen. Dat gaat terug op het bijbelboek Genesis, waarin bij een beschrijving van het Aards Paradijs sprake is van een rivier die zich in vieren splits, waaruit dan vier stromen ontspruiten: de Pishon, de Gichon, de Tigris en de Eufraat. Die twee laatste liggen vandaag in Irak, vandaar dat men daar vaak die Hof van Eden heeft gesitueerd. Of hoe een eenvoudige parochiekerk toch heel wat verhalen kan opleveren ... '

Français
English