Deze houten gevels zie je op veel foto's over Brugge. Opmerking van dhr.Timo Van Havere: 'Dit is de achtergevel van Wollestraat 41-43. In dit gebouw is momenteel het viersterrenhotel Relais Bourgondisch Cruyce gevestigd.'

Frits Schetsken: 'Dit zijn zonder twijfel de meest gefotografeerde achtergevels van Brugge. Iedere toerist richt er zijn lens op vanaf de Rozenhoedkaai of bij de aanlegsteiger van de bootjes aan het Huidevetterspleintje. ‘Brugge, waar de tijd heeft stilgestaan’ - het cliché in elke reisgids. Maar dat is zelfs te weinig eer voor deze stad, want juist hier wordt bewezen dat de tijd in Brugge zelfs achteruitloopt.

Was de fotograaf hier omstreeks het jaar 1900 gepasseerd, dan zag hij op de plaats van het bruine gebouw geheel rechts op deze foto de wit bepleisterde lijstgevel van een herenhuis in empirestijl, dus uit de Napoléontische periode tussen 1806 en 1814. Het was de woning van Léon Schaeverbeke, eigenaar van een brouwerij aldaar. Waar de twee houten gevels nu staan, was enkel een muur met blinde spitsbogen als afsluiting van de tuin, het water in de Brugse reien was destijds niet zo zuiver, dus geen mens dacht aan een terras langs het water.

In 1904 laat brouwer Schaeverbeke zijn woning pitoresker verbouwen door de Brugse architect Etienne Timmery (1858-1926), die er het bruine huis met de Brugse traveeën rond de vensters en de trapgevel van maakt dat je nu rechts op de foto ziet. Daarnaast mag Timmery op de plek van onze houten gevels een mouterij in dezelfde neogotische stijl bouwen, die bovendien nog wordt voorzien van kantelen op het dak. Brugge is volop bezig zich een historisch imago aan te meten als stad die ‘als vroeger’ is gebleven. Toerisme nestelt zich langs de reien.

We springen over de Eerste Wereldoorlog en belanden in 1932. Nu mag de ook uit Brugge afkomstige Theo Raison (1869-1937) laten zien wat hij in zijn mars heeft om de mouterij te vervangen. Dat worden dan onze neo-middeleeuwse houten gevels, compleet met overkragende verdiepingen en windborden langs de dakrand om bij storm het dak erop te houden. Er kan nu ook een binnenplaatsje af, met een over de rui uitspringend balkon, ‘kunstig hersteld’ anno 1971 door architect L. Vermeersch.

Maar in die jaren dertig van de 20ste eeuw gaat dit huis toch even een eigentijdse historische rol spelen. Hier woont korte tijd Joris Van Severen, die op 6 oktober 1931 zijn Verbond van Dietse Nationaal Solidaristen heeft opgericht, veel bekender onder de afkorting Verdinaso. En net zoals deze woonplek, is ook het leven van Van Severen een sterk wisselend gebeuren.

Op 19 juli 1894 krijgt de notaris en burgemeester van het West-Vlaamse dorpje Wakken, zo’n 4 km van Waregem, een zoon. Die wordt Georges genoemd, het gezin spreekt Frans. Maar juist deze verfranste Vlaming zal tijdens Wereldoorlog I een fervent flamingant worden, als hij ziet hoe de Vlamingen in de loopgraven worden behandeld. Georges wordt Joris en start na de oorlog een politieke carrière bij de Frontpartij, waarvoor hij in 1921 volksvertegenwoordiger wordt en meteen ook maar een van de ideologen van de Vlaamse Beweging.

Joris begint revolutionair links in het politieke spectrum, maar schuift in één decennium op naar behoorlijk extreem rechts, met een eigen fascistisch geïnspireerde beweging en een programma waarbij België niet langer hoeft te overleven, maar Nederland welkom is om zich aan te sluiten bij Vlaanderen. Wat later verandert Joris van idee. Nu wordt België als monarchie onder koning Leopold III het ideaal, maar dan uitgebreid met alles wat Nederlands spreekt én met Luxemburg. Zelfs de Waalse politicus Pierre Nothomb ziet nu in Van Severen een bondgenoot.

Maar die steile opgang kent een ongelukkig einde. Op 10 mei 1940, nog voor de Duitse inval in België, is Joris Van Severen een van de lieden die wegens ‘verdacht’ worden opgepakt door de Staatsveiligheid en op transport gesteld naar Frankrijk. Met een autobus bereikt hij via Duinkerken de Franse stad Abbeville aan de Somme. Daar wordt hij op 19 mei met zijn medegevangenen opgesloten in de instrumentenbergplaats onder de plaatselijke muziekkiosk. De Fransen weten hoegenaamd niet wat dit voor lieden zijn, maar als diezelfde nacht Abbeville een zwaar Duits bombardement krijgt te verduren, gaat een groep soldaten hun woede en angst koelen op die gevangenen, die vast zouden sympathiseren met de Duitsers. In groepjes van vier worden ze naar boven gehaald en tegen de muur gezet. Joris en vriend Jan Rijckoort proberen te bemiddelen, maar worden zelf met een nekschot afgemaakt. Dat de Franse luitenant Leclabart even later deze slachtpartij uiteindelijk kan doen stoppen, komt voor hen te laat.

Dat Joris Van Severen als student aan de Gentse universiteit lid is geweest van de Rodenbach-vrienden, zal voor de familie Rodenbach die vandaag in deze huizen het Relais Bourgondisch Cruyce openhoudt wellicht toch geen reden vormen voor een Van Severen Suite of een Verdinaso Conferenceroom, al zou dat hun ‘legendary boutique hotel’ natuurlijk echt legendarisch maken.

Nog even de huisnaam: wat mag een Bourgondisch Kruis wel zijn? Als je weet dat Sint- Andries de patroonheilige was van de Bourgondische vorsten, begin je al te denken aan dat X-kruis waaraan deze apostel ter dood is gebracht – en da’s correct. In heraldische kringen, lui die zich met wapen(schild)kunde bezighouden, wordt dat een rode X, gevormd door twee ‘knoestige’ stokken, ook wel laurierstokken genoemd. Maar dat kruis kan ook bestaan uit twee vuurslagen, dat zijn ijzeren staven waarmee vonken worden geslagen om een stukje tondelzwam in brand te krijgen en zo vuur te maken. Zo’n Bourgondisch kruis spettert als een kerststaafje zijn vonkenregen over de omgeving, die zo binnen de invloedssfeer komt. Je kan het afgebeeld zien op Belgiumview op de laatste kleine foto van de kapel van Het Steen, item 5 onder Antwerpen.'

Français
English