De oorspsrong van deze kerk is romaans. Het is één van de kerken die onder invloed van de beroemde Notger opgetrokken werden tussen 980 en 988. Hij liet deze kerk bouwen als dank voor zijn overwinning op de vreselijke heer van Chèvremont.

Van de originele kerk, is de westertoren van koolhoudende zandsteen met de 2 traptorentjes de overblijvende getuige. Vermoedelijk werd deze rond 1200 verhoogd. In de traptorens zie je nog romaanse rondboogvensters met deelzuiltjes.

Verder is deze kerk (en dat was ze ook in haar Romaanse tijd) een centraalbouw. De achtzijdige centraalbouw werd gebouwd op de funderingen van het vroegere gebouw, en moet dus beschouwd worden als een 18e eeuwse heropbouw van de originele toestand in neo-classicistische stijl. Deze heropbouw vatte plaats kort 1750 o.l.v. J.B. Renoz. De maquettes die in de kerk staan, tonen zeer goed hoe de geschiedenis dit gebouw veranderde. Je ziet daat hoe het concept van de centraalbouw bleef, hoe het koor vergroot werd en hoe er absides bijgebouwd werden.

Notger werd in deze kerk begraven. Het gebouw was eigenlijk een copy van de Paltskapel te Aken.

De oorspronkelijke ingang van de kerk is niet teruggevonden. Misschien zat deze, net zoals de Paltskapel in Aken, in de westertoren. Maar mocht dat zo zijn, dan was de Sint-Janskerk de enige in het Maasland met een ingang langs de westkant.

Volgens sommigen wilde Notger met deze copy van de Akense kerk het rijk van Karel de Grote in herinnering brengen. Het model sloot helemaal aan bij het culturele beleid van de Ottonen, wat aansloot bij de Karolingische dynastie. Men vermoed echter dat Notger iets anders op het oog had. Wanneer men deze Sint-Janskerk, de toenmalige Onze-Lieve-Vrouwekathedraal, de Sint-Lambertuskerk en de Heilige Kruiskerk in ogenschouw neemt, dan wilde hij vermoedelijk een link leggen naar Jeruzalem. Vermoedelijk werd ditzelfde concept destijds ook in andere steden, zoals Utrecht, gebruikt.

Binnen wordt de blik meteen omhoog getrokken, naar de koepel van de centraalbouw.

Je moet echter vooral letten op de 3 romaanse beelden uit de 13e eeuw: de verdrietige Heilige Maagd, Sint-Johannes de Doper en de beroemde Sedes Sapientiae.

Verder wijzen we op de fraaie biechtstoelen, en de opmerkelijke vloer.

Werp bij een bezoek ook een blik op de laatgotische gewelven van de kloostergang.

Français
English