Over de geschiedenis van dit beeldje is heel wat te doen. Allerlei
legendes doen hierover de ronde. Zie hiervoor bv. naar de site van het
Onderwijspunt.
Officieel werd het origineel van dit beeldje gemaakt door Hiëronymus
Duquesnoy de Oude in 1619. In feite baseerde deze zich wel op vroegere beeldjes.
Origineel stond het op een voet van 6 voet hoog. Tijdens de beschietingen van Brussel
in 1695 door de Zonnekoning Lodewijk XIV, werd het beeldje van zijn sokkel gehaald om
het ventje tegen de kanonskogels te beschermen.
In 1745 werd het beeldje dan toch gestolen door Engelse soldaten. De inwoners van
Geraardsbergen konden het aan de soldaten ontfutselen. Nadat ze het eerst
tentoonstelden op hun Grote Markt, werd het teruggegeven aan de Brusselaars.
Even later, in 1747 werd het zelfs twee keer door Franse soldaten gestolen. De
tweede keer ontstonden er onlusten in Brussel, en werd maar net een bloedbad vermeden.
Koning Lodewijk XV liet de soldaten straffen om hun baldadigheden. En om de Brusselaars
opnieuw gunstig te stemmen, gaf hij het Manneken een prachtig met goud geborduurd
kostuum, een pluimhoed en een degen. Tevens werd Manneken-Pis tot de adel verheven, en
tot ridder geslagen in de orde van Saint-Louis. Dit hield oa. in dat de Fransen hem in
het voorbijgaan eerbiedig moesten groeten...
Het beeldje kreeg in 1770 een classicistische,
arduinen nis ter vervanging van de sokkel.
Toch haalde het originele beeldje het heden niet : in 1817 werd het gestolen en
gebroken door een pas vrijgelaten dwangarbeider. Met behulp van de fragmenten werd een
nieuwe vorm vervaardigd. Hiermee werd een nieuw Manneken Pis gegoten en op 6 december
1818 weer opgesteld.
Vaak wordt het beeldje verkleed. Zijn allereerste kostuum kreeg hij van Maximiliaan-
Emmanuel van Beieren, die van 1692 tot 1714 gouverneur-generaal van de Nederlanden was.
Deze keurvorst nam in 1698 deel aan een feest van de haakbusschutters. Hij slaagde erin
de oppergaai neer te halen, en werd tot koning van de gilde uitgeroepen. De gelukkige
Maximiliaan schonk al zijn gildebroeders een pak uit blauw Beiers laken en gaf er ook
één aan Manneken-Pis. Op dit moment bestaat zijn garderobe uit meer dan 600 kostuums,
welke allemaal worden bewaard in het Koningshuis of in het Stads Museum. Manneken Pis
kreeg zijn eerste kostuum op 1 mei 1698. De gouverneur van de Oostenrijkse Nederlanden
gaf het kostuum ter gelegenheid van de feestelijkheden die waren georganiseerd door één
van de gilden van Brussel. Tegenwoordig krijgt Manneken Pis nog vaak kostuums. Als dank
daarvoor geeft hij de gevers bier uit een biervat dat direct is aangesloten op het
standbeeld. Enkele bijzondere kostuums zijn z'n Elvis Presley en z'n Mickey Mouse
outfit.
Er zijn veel legendes over Manneken Pis. Volgens één van deze legendes had een
kleine jongen tegen de deur geplast van een heks die woonde op de plek waar nu nog
steeds de fontein staat. De heks was zo kwaad dat zij de kleine jongen in een
standbeeld veranderde. Een andere legende zegt dat een man zijn kleine zoon was
verloren. Hij vond het kind na twee dagen, vlakbij de plek waar nu de fontein van
Manneken Pis kan worden bewonderd. Toen de vader het kind zag, was deze aan het
plassen. Als teken van vrijheid, liet de vader daarop een fontein maken met daarop een
standbeeld van een plassende jongen.
In Geraardsbergen beweren ze dat ze de eerste waren met een Manneken Pis. Zeker is
dat zij een Manneken Pis hebben sinds 1459. Volgens de Brusselse
stadsarchieven stond er in 1452 een beeldje op de hoek van de Stoofstraat en de
Eikstraat. Dit beeldje heette 'Juliaensken Borre' (= in feite fontein van kleine
Juliaan). In de volksmond werd het veelal 'Manneken-Pis' genoemd, wegens zijn speciale
vorm. De volkstaal heeft het gehaald op de officiële benaming, die na 1668 nergens meer
opduikt. Dit eerste beeldje was in steen.
(Met dank aan Bas van Iersel ivm de garderobe en de legendes!)
Meer ino over het Geraarsbergse Manneken Pis vind je ook hier:
http://manneken-pis.tk
Français English
|