Beste, een tijdje terug maakte ik een bijdrage over het instituut van de Ursulinen en zijn wintertuin in Onze-Lieve-Vrouw-Waver. Deze wordt blijkbaar zeer veel gelezen want meermaals komen mensen op eigen houtje en zonder afspraak naar de Ursulinen om de wintertuin te mogen zien, en dikwijls hebben ze een afgeprinte versie van Belgiumview in de hand! Daarom vraagt men vanuit de vzw Wintertuin of volgend tekstje nog bij kan gevoegd worden :

De wintertuin (Bosstraat 9, Onze-Lieve-Vrouw-Waver) is soms te bezoeken (PS. blijkbaar was hij tijdens de Open Monumentendag in 2009 niet open!). Wil je met een groep een uitgebreider bezoek brengen dan kan je een afspraak maken bij de vzw Wintertuin, tel. 015 75 77 28 of wintertuin-olvwaver@skynet.be Individuele geleide bezoeken zijn mogelijk elke derde zondag van de maand van 14.30 tot 16.30 uur. Je betaalt een kleine vergoeding. (sic Eddy Van Leuven, die wij erg dankbaar zijn)

Tekst door Eddy Van Leuven (ter gelegenheid van Open Monumentendag):

'In 1841 kwamen de eerste zusters Ursulinen vanuit Tildonk naar de Bosstraat in Onze-Lieve-Vrouw-Waver. De zusters zouden het beeld en het silhouet van Waver (in de volksmond terecht Torekenswaver genoemd) grondig wijzigen. Het uniek karakter van het enorme school- en kloostercomplex ligt in de merkwaardige synthese tussen zo uiteenlopende stijlen als neoclassicisme, neogotiek, neoromaans, empirestijl en art nouveau.

In 1900 bouwde het instituut een prachtige wintertuin in art nouveau. Art nouveau zou je niet verwachten in een katholiek onderwijsinstituut èn in een dorp op het platteland en is dan ook uitzonderlijk! De “jardin d’hiver” was een waardige ontvangstruimte voor de bezoekers van honderden inwonende meisjes, afkomstig uit binnen- en vaak ook uit buitenland. Nog steeds wordt de bezoeker verrast door het verfijnde spel van licht en kleur.

Elk van de decoratieve onderdelen van het tongewelf in glas-in-lood (glasdak) wordt omlijst door een boord van bloemen- en plantenslingers, met Oost-Indische kers als motief, die langs de dragende hoofdspanijzers omhoog klimmen. In de bredere middenpanelen vinden we zwaluwen - legendarische voorboden van de lente en het mooie weer - terug. Zwaluwen staan uiteraard ook bekend voor hun trouw aan het nest waarnaar zij steeds terugkomen. Zo sluit dit motief aan bij het toenmalige motto van het Instituut, On y revient toujours.

De sierlijk uitgewerkte halfroosvensters hebben een mooie symboliek. Het raam aan de straatkant met de voorstelling van de opkomende zon waarvan de stralenbundel zich over een bergmeer verspreidt en met een vissende blauwe reiger en bloeiende irissen op de voorgrond stelt de morgen voor. In het tegenoverliggende en veel donkerder raam wordt de avond gesuggereerd. De maan reflecteert haar licht in het kabbelende water van het bergmeer. Een uil vliegt over het landschap, gesierd door een partij waterlelies en irissen met gesloten bloemknoppen. Zo vormt de koepel in zijn geheel een drieluik: Morgen, Dag en Avond.

De onbekend gebleven ontwerper van de wintertuin koos hiermee voor een populair thema uit de Belgische art nouveau-cultuur, dat sterk beïnvloed werd vanuit de Japanse kunst. Ook de meubels, vloeren, wanden en zijgalerijen dragen bij tot de schitterende harmonie van de wintertuin.

De fraaie neogotische kerk is van de hand van provinciaal bouwmeester Eduard Careels (1857-1933). De kerk (strikt genomen eigenlijk een kapel maar met de allures van een grote kerk) werd tussen 1909 en 1912 gebouwd. Het schip van de kerk bevindt zich op de tweede bouwlaag. Hieronder bevindt zich een grote cryptezaal die door de school wordt gebruikt. Het interieur is deels geïnspireerd op de Lierse Sint-Gummaruskerk. De open gaanderij of triforium zou je eerder verwachten in een kathedraal. De kerk is door middel van gaanderijen en traptorens verbonden met het gebouwencomplex.

Andere bijzondere onderdelen van het patrimonium zijn de Sint-Ursulazaal, de Alpenzaal, de feestrefter, de eretrap, het oratorium, het museum, de pianogalerij…

Het huidige park kreeg zijn eerste vorm in 1864 en werd vanaf 1887 systematisch verrijkt met diverse elementen in rotswerk, zoals de Lourdesgrot (gebouwd door het huis Blaton-Aubert uit Brussel) een openluchtkerststal Bethlehem met erbij aansluitend een Nazareth-huisje (gebroeders Tondeleir uit Antwerpen) een volstrekt unieke, monumentale en overdekte picknick hall, een gloriette en een calvarie. Deze veelvuldige aanwezigheid van uiteenlopende 'follies' in rotswerk maakt het vandaag tot een uniek geheel.

In de jaren 1910-1911 wordt het park door Felix Brouwers (Onze-Lieve-Vrouw-Waver) omgevormd tot een Engelse tuin met een tweede vijver met een rustiek bruggetje. Men bouwt ook de muur rond het domein die dit park en het bosje insluit. '

Hilde Vervloessem: 'De kapel helemaal in hout en houtsnijwerk is de Winterkapel van de zusters die zelfstandig binnen hun kleinere congregatie leven. Deze behoort tot hun privéleven en is niet voor bezoekers opengesteld.Met alle respect voor deze keuze.'

Gilberte Vandevenne: 'Prachtig, mooi, niet te evenaren met andere gebouwen, adembenemend. Bezoek voor herhaling vatbaar '

Pieters Jacques: 'Prachtig gerestaureerd geheel'

Mia hendrikx: 'Een school ,een schoolcomplex om te koesteren.Wij zijn er met 5 zussen geweest in de jaren '50.En nu vinden wij alles nog mooier dan toen.'

Mark J. Ruyffelaert: ' Voor mij, dubbel mooi. Mijn moeder, Angèle Goossens, was hier jarenlang interne. Het gebouw is een hand van het verleden, uitgestoken naar een smaakvolle toekomst. Mark J. Ruyffelaert (zie ev. www.verschijnsel.com ). '

florentina van der heide : 'ook ik was hier interne vanaf mijn derde studiejaar net na de oorlog- toen was dat niet zo plezant als kind maar heb nu mooie herinneringen- er was een een grot waar we in mei en oktober steeds heen moesten al biddend en er word niks gezegd over de mooie kapel waar iedere dag de mis en communie werd opgedragen- kapel helemaal in prachtige houtsnijwerk voor zover ik me herinner- ook de grote kerk was mooi- speciaal- '

Willy Asselman: 'De wintertuin is van een uitzonderlijke schoonheid. De andere bezienswaardigheden (kerk, pianozaal, pedagische gangen, de refters en de salons) getuigen van een groots Christellijk Vlaams verleden en van een hoog pedagogisch niveau. Dit patrimonium mag niet verloren gaan......'

Margaretha Portael: 'Het is prachtig. Ik ben gelukkig dat ik daar als externe gedurende vijf jaar gestudeerd heb. We hebben op 12 juni 2018 alleen de wintertuin gezien en de eretrapgezien maar ooit hoop ik het ganse gebouw te kunnen bezichtigen. Ik was in de Ceciliazaal toen er brand uitbrak. Men speelde er toen: Jozef in Dotan. Dat zou ik uitvoeriger moeten kunnen vertellen maar de tijd en de plaats zijn te kort. Margaretha zuster Myriam Portael '

florentina van der heide: 'nu is het een herinnering en mooi toen ik er was '

Français
English