De huidige Couchezmolen (ook 'Witte Molen' genoemd) werd pas in 1870 gebouwd. Hij werd echter voorafgegaan door een olierosmolen en een kleine standerdmolen.

Vanaf 1830 woonde een zekere Jan Couchez op de grootste boerderij van Zarren. Het was een vooruitstrevende boer, die zijn productie aan oliehoudende zaden voldoende groot vond om ze zelf tot olie te verwerken. In 1837 kreeg hij de toestemming om een koren- en olierosmolen te bouwen. Hij maakte geen gebruik van zijn toestemming om graan te malen (installatie is erg verschillend van die voor olie), maar hij bouwde wel een olierosmolen. Hij werd echter snel ontevreden over de resultaten van zijn olierosmolen: het werk nam teveel tijd in beslag en de productie viel tegen. Op 15 september 1845 stuurde hij een verzoekschrift om zijn rosmolen tot windmolen om te mogen bouwen. Om één of andere reden werd echter de olierosmolen behouden, en werd een kleine, extra graanwindmolen bijgebouwd.

Na het overlijden van Jan Couchez in 1869, besloot de weduwe met de kinderen om alsnog de oliestamperij en de graanwindmolen in één windmolen onder te brengen. Zij bouwden de huidige molen op hun eigen grond (de voorgaande molens stonden op pachtgrond). Het werd een hoge, bakstenen stellingmolen met 7 zolders. Naast de molen kwam een 20 meter hoge schoorsteen ten behoeve van stoomaandrijving.

Een interessante anekdote is dat in 1885, Charles Couchez, 6 weken voor zijn huwelijk, door de toen nog houten stelling zou vallen. Hij hield aan zijn val slechts een gebroken been over.

De molen kwam ongeschonden uit de woelige oktobermaand in 1914. Helaas overleed Charles Couchez aan typhus. Zijn zonen hielden de molen aktief, met verplichte hulp en onder Duits toezicht. Gebruik makend van de stoominstallatie van de olieslagerij, maakten de Duitsers er een elektriciteitscentrale van, inclusief accumulatorenbatterijen. Deze voorzag de dorpskern van Zarren (waar veel Duitsers ingekwartierd waren) van elektriciteit. Vanaf 1916 werd het vuur in de stoomketel brandend gehouden door Russische krijgsgevangenen.

Ook het bevrijdigsoffensief in oktober 1918 werd goed doorstaan (uitzonderlijk voor de streek).

Tijdens de volgende Duitse bezetting, op 14 april 1944, werd de molen tot monument geklasseerd. In 1944 brak echter één van de wieken, waarna de molen het met nog maar 2 wieken moest stellen. In 1949 werd hij buiten bedrijf gesteld.

In 1967-1968 werd de molen vooral langs de buitenkant hersteld, en werd de schoorsteen afgebroken, beide om een mooi uitzicht te bekomen. Na deze snelle restauratie heeft de molen een aantal keer 'los' gedraaid, maar de klad kwam er snel in. De eerste tekenen waren roodbruine strepen onder de stelling, veroorzaakt door roest. De verdekkeringsplaten waaiden van de wieken af, en de stenen kuip begon af te brokkelen. De neerslag kreeg vrij spel, en aan de westkant waren de houten vloeren onbetrouwbaar geworden (door verrotting). De koppen van een aantal balken rotten weg, en begin jaren 90 waren reeds 2 zolders uitgezakt. Het kruiwerk om de molenkap in de wind te draaien was vastgeroest, en de molen werd bewoond... door vogels (oa. een kerkuil).

In 1997 kon de eigenaar overhaald worden om de molen voor 1 symbolische frank voor 27 jaar te verpachten aan de gemeente Kortemark, die in ruil de molen grondig restaureerde. Hij werd terug opengesteld tijdens de Open Monumentendag op 14 september 2003.

Met zijn kap op 25,5 meter hoogte (de romp is 21,5 meter hoog) is dit in 2003 de hoogste molen in België. De Zandwegemolen (nu in restauratie) in Sint-Pieters (Brugge) zal in 2004 even hoog zijn. Onderaan heeft de romp een diameter van 8,5 meter, bovenaan 4 meter. Onderaan is de gele bakstenen muur 66 cm dik, bovenaan nog 40 cm. De wieken zijn 23,4 meter lang.

De gegevens komen uit een brochure die uitgegeven is door de Gemeente Kortemark ter gelegenheid van de restauratie in september 2003 (samengesteld door Jos Demarée).

wim Hoornaert: 'ik heb een schilderij van couchezmolen waar de elektriciteitscentrale op staat. Schilder is E Vansteelandt.'

André Denys : 'Ik woonde vroeger in de buurt,de molen was van bij ons thuis goed zichtbaar.Mijn vader en Ernest Couchez waren verwoede pensjagers (met lichtbak)Bij gunstig jachtweer seinde Ernest van op de gaanderij met licht naar mijn vader ten teken dat zij konden uit jagen gaan .'

Français
English