Een standaardmolen is een houten windmolen, waarvan de romp (of kast) aan een verticale spil (de molenstaak) bevestigd is. De molenromp (inclusief wieken) kan rond deze staak gedraaid worden om de wieken in de wind te zetten. De staak steunt op de kruisplaat, die op teerlingen rust. Indien de kruisplaat met de teerlingen in een gesloten gebouwtje zijn ondergebracht, spreekt men van een molenkot. Één van de eigenschappen van dit soort houten windmolen is dat het vrij gemakkelijk is om de molen te verhuizen. Hierdoor wordt dit soort molen niet tot het onroerend goed gerekend, wat betekent dat hij zonder tussenkomst van een notaris kan verkocht worden. Het is dan ook opvallend dat heel wat van onze standaardmolens in de loop der tijden verhuisd werden. Voor dit soort molens worden verschillende termen gebruikt. We citeren Walter van den Branden, conservator van het Oost-Vlaamse Mola - Provinciaal Molencentrum in het Kasteel Puyenbrug: 'STANDERTMOLEN is een zuiver 'Hollandse' term. Voor Vlaanderen is de juiste benaming STANDAARDMOLEN, in gewestelijk taalgebruik (Oost-, West-, Frans- en Zeeuwsch-Vlaanderen) spreekt men van STAAKMOLEN.'